Cách khắc phục động cơ quạt thông gió công nghiệp nóng quá mức hiệu quả

Động cơ quạt thông gió công nghiệp nóng quá mức là một triệu chứng không thể bỏ qua, báo hiệu sự quá tải nghiêm trọng và là mối đe dọa trực tiếp đến tuổi thọ của motor. Nhiệt độ tăng cao không chỉ làm giảm hiệu suất mà còn làm hỏng lớp cách điện, dẫn đến nguy cơ cháy nổ tiềm ẩn. Dựa trên nền tảng chuyên môn cũng như kinh nghiệm thực tiễn, NP Việt Nam sẽ phân tích nguyên nhân cốt lõi và cung cấp giải pháp can thiệp kỹ thuật chính xác ở bài viết bên dưới.

Nguyên nhân động cơ quạt thông gió công nghiệp nóng quá mức

Hiện tượng động cơ quạt thông gió công nghiệp nóng quá mức là một vấn đề kỹ thuật nghiêm trọng, trực tiếp đe dọa làm giảm tuổi thọ motor theo cấp số nhân. Phân tích dưới đây là kết quả từ kinh nghiệm chuyên môn của chúng tôi, tập trung vào việc làm rõ cơ chế gây nhiệt bất thường để hỗ trợ chẩn đoán chính xác.

Quá tải

Quá tải xảy ra khi động cơ phải sinh ra mô-men xoắn lớn hơn khả năng chịu đựng liên tục, dẫn đến việc tăng dòng điện đột ngột trong cuộn dây:

• Cản trở lưu thông khí: Kênh dẫn khí, lưới bảo vệ, hoặc lá cánh bị tắc nghẽn bởi bụi bẩn tích tụ. Điều này làm giảm lưu lượng gió, khiến quạt phải làm việc cật lực hơn để duy trì áp suất, dẫn đến tăng dòng điện và quá nhiệt.
• Điện áp quá thấp: Khi điện áp cấp vào thấp hơn định mức, motor sẽ tự động tăng dòng điện tiêu thụ để duy trì công suất đầu ra, gây nóng cuộn dây một cách nhanh chóng.

Ma sát lớn

Ma sát cơ học là nguồn phát sinh nhiệt không mong muốn, trực tiếp truyền vào động cơ và làm hỏng các bộ phận xung quanh:

• Hỏng hóc vòng bi: Vòng bi (bạc đạn) bị mòn, khô dầu hoặc vỡ sẽ tạo ra ma sát lăn lớn, chuyển hóa năng lượng cơ học thành nhiệt năng. Nhiệt độ này truyền thẳng vào trục và vỏ motor, là nguyên nhân phổ biến gây nóng quá mức cục bộ.
• Bó cứng cánh quạt/trục: Dị vật mắc kẹt hoặc trục bị cong làm tăng lực cản quay. Động cơ buộc phải dùng công suất lớn để chống lại lực cản này, tạo ra sự quá tải cơ học và sinh nhiệt.

Tản nhiệt kém

Tản nhiệt kém là lỗi môi trường hoặc cấu tạo của quạt thông gió công nghiệp, khiến nhiệt lượng sinh ra không thể thoát ra khỏi động cơ một cách hiệu quả:

• Che chắn cánh tản nhiệt: Bụi bẩn hoặc vật liệu cách nhiệt (từ môi trường xung quanh) bám dày đặc trên các rãnh tản nhiệt của vỏ motor, làm giảm diện tích tiếp xúc với không khí mát.
• Vị trí lắp đặt nóng: Đặt quạt trong không gian kín, nhiệt độ cao, hoặc không có sự lưu thông không khí hiệu quả, làm giảm khả năng làm mát tự nhiên của động cơ.

Nguồn điện không ổn định

Chất lượng điện năng là yếu tố quyết định đến quá trình hoạt động bình thường của thiết bị, vì vậy nếu nguồn điện cấp cho thiết bị không đảm bảo cũng được xem là nguyên nhân khiến động cơ quạt thông gió công nghiệp nóng hơn bình thường.

• Mất pha (cho motor 3 pha): Đây là nguyên nhân nguy hiểm. Motor cố gắng vận hành chỉ với hai pha, làm cho dòng điện ở hai pha này tăng vọt đến mức quá tải, gây quá nhiệt nhanh chóng và kích hoạt cầu chì nhiệt ngắt mạch.
• Méo hài: Sóng điện áp bị biến dạng do các thiết bị điện tử công suất lớn, gây tổn thất năng lượng dưới dạng nhiệt và làm nóng cuộn dây motor.

Lỗi cuộn dây đồng

Lớp cách điện giữa các vòng dây đồng bị hư hại do nhiệt độ cao kéo dài. Khi xảy ra chạm vòng, điện trở tổng của cuộn dây giảm đột ngột, làm dòng điện ngắn mạch cục bộ tăng rất cao, gây ra nhiệt lượng tập trung và làm nóng motor nhanh chóng.

 

Cách xử lý động cơ quạt thông gió công nghiệp nóng quá mức

Động cơ quạt thông gió công nghiệp nóng quá mức là một tình huống khẩn cấp, đòi hỏi quy trình xử lý chính xác và kịp thời. Hướng dẫn dưới đây được xây dựng dựa trên kinh nghiệm thực tế của các kỹ sư cơ điện, giúp bạn bảo vệ tài sản và khôi phục hiệu suất an toàn.

Bước 1: Ngắt nguồn điện ngay lập tức

Đây là hành động ưu tiên số một và mang tính quyết định để bảo vệ tính mạng motor và phòng ngừa nguy cơ cháy nổ.

• Mục tiêu: Cắt dòng điện ngay lập tức để ngăn chặn nhiệt độ tiếp tục tăng cao, tránh làm hư hỏng lớp cách điện cuộn dây đồng hoặc làm cháy hoàn toàn motor.
• Thao tác: Tắt công tắc chính hoặc ngắt aptomat (CB) điều khiển quạt. Chỉ khởi động lại sau khi đã xác định và khắc phục nguyên nhân gây nóng.

Bước 2: Vệ sinh sạch sẽ bụi bẩn trên vỏ động cơ

Ma sát và tản nhiệt kém là hai nguyên nhân vật lý dễ khắc phục nhất. Chuyên môn kỹ thuật cho thấy bụi bẩn là “lớp áo cách nhiệt” nguy hiểm nhất:

• Vệ sinh tản nhiệt: Sử dụng máy thổi khí hoặc bàn chải mềm để làm sạch hoàn toàn bụi bẩn bám trên các cánh tản nhiệt ở vỏ motor. Đảm bảo luồng không khí có thể tiếp xúc trực tiếp với bề mặt động cơ để hạ nhiệt.
• Kiểm tra luồng khí: Đồng thời, làm sạch lưới chắn và kênh dẫn khí để giảm tải áp suất lên quạt, gián tiếp giảm dòng điện tiêu thụ.
  Động cơ dùng cho quạt hút công nghiệp

Bước 3: Tra dầu bôi trơn chuyên dụng cho trục và vòng bi

Nếu nguyên nhân gây nóng là do ma sát lớn từ vòng bi bị khô, việc bôi trơn đúng cách sẽ giải quyết vấn đề và giảm tiếng ồn.

• Chẩn đoán: Thử quay cánh quạt bằng tay để cảm nhận độ nặng hoặc tiếng rít. Nếu có dấu hiệu ma sát, cần tra thêm dầu bôi trơn chuyên dụng vào vòng bi.
• Lưu ý: Nếu vòng bi đã bị mòn hoặc vỡ, việc tra dầu chỉ là giải pháp tạm thời. Bắt buộc phải thay thế bằng vòng bi mới có thông số kỹ thuật chính xác để đảm bảo độ tin cậy vận hành.

Bước 4: Đảm bảo nguồn điện cung cấp cho quạt ổn định

Kiểm tra chất lượng nguồn điện là bước kỹ thuật quan trọng để loại trừ lỗi quá tải điện:

• Đo điện áp: Sử dụng đồng hồ đo điện áp để kiểm tra điện áp đầu vào có đúng với thông số định mức của motor hay không (đặc biệt là đối với motor 3 pha, cần kiểm tra độ cân bằng giữa các pha để tránh lỗi mất pha).
• Khắc phục lỗi điện: Nếu điện áp quá thấp hoặc mất pha, cần điều chỉnh hoặc sửa chữa hệ thống điện chính trước khi vận hành lại quạt.

Bước 5: Lắp đặt thêm rơ-le nhiệt để bảo vệ động cơ khi quá tải

Đây là biện pháp phòng ngừa mang tính chiến lược và lâu dài, giúp bảo vệ motor khỏi các sự cố quá nhiệt trong tương lai:

• Cơ chế hoạt động: Rơ-le nhiệt là thiết bị an toàn tự động ngắt mạch điện khi dòng điện vượt quá giới hạn an toàn trong một khoảng thời gian nhất định (do quá tải hoặc ma sát).
• Lợi ích: Lắp đặt rơ-le nhiệt giúp tăng cường độ tin cậy của hệ thống, kéo dài tuổi thọ động cơ và tránh được các hư hỏng do nhiệt độ tăng cao bất ngờ.

Việc quản lý và kiểm soát nhiệt độ động cơ là yếu tố sống còn để duy trì hiệu suất thông gió cũng như đảm bảo an toàn sản xuất. Vì vậy đừng chờ đợi đến khi động cơ quạt thông gió công nghiệp nóng quá mức khiến motor cháy hoàn toàn mới bắt đầu can thiệp, liên hệ ngay đến NP Việt Nam để được tư vấn, hỗ trợ kịp thời.

>>> Có thể bạn quan tâm: Cách xử lý quạt thông gió công nghiệp kêu to và rung lắc mạnh hiệu quả